Karę pieniężną można stosować za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp lub przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do niej w stanie nietrzeźwości bądź spożywanie alkoholu w czasie pracy.
Ustalenie wysokość kary pieniężnej zarówno za jeden czyn, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika. Dodatkowym ograniczeniem jest tu warunek, aby kary pieniężne w sumie nie przekraczały dziesiątej części wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi po dokonaniu wszelkich potrąceń (np. z tytułu alimentów, egzekwowanych sądownie kwot spłaty rat kredytu, zaliczek pieniężnych).
Zasady obliczania kary pieniężnej można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.).
Kwotę jednodniowego wynagrodzenia w celu określenia maksymalnej wysokości kary pieniężnej pracodawca musi obliczyć według zasad ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Najpierw powinien ustalić podstawę wymiaru (wynagrodzenie z miesiąca ukarania – gdy wypłacane jest wynagrodzenie w stałej wysokości, lub z 3 miesięcy poprzedzających ukaranie wraz z premiami miesięcznymi i kwartalnymi – gdy wysokość wypłacanego wynagrodzenia jest zmienna), a następnie podzielić ją przez ustalony dla danego roku współczynnik.
Uzyskana w taki sposób kwota jednodniowego wynagrodzenia to maksymalna kwota kary pieniężnej, jaką można wymierzyć pracownikowi.
Wpływy z kar pieniężnych pracodawca ma obowiązek przeznaczyć na poprawę warunków bhp.
Podstawa prawna
- Art. 108 § 2 i 4 Kodeksu pracy.
- § 2 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.).